Irak’ın Geleceği Tartışılıyor

Irak’ta siyasi reform isteyen protestocular sokaklardan çekilse de Iraklı liderlere ve istikrara yönelik tehlike henüz bitmiş değil. Ülkedeki siyasi akımlar arasında müzakerelerden bir sonuç çıkmadı, Parlamento’da toplanabilmek için çoğunluk bile sağlanamıyor. Şimdiki hükümeti geçici bir hükümetle değiştirme fikri de havada kaldı.

Amerika’nın Sesi’ne konuşan Irak Eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Muvaffak el Rubai’ye göre ülkenin siyasi durumu kesinlikle karışık.

Kriz tam da Şii din adamı Muktada el Sadr yandaşlarının Parlamento binasını bastığı ve reform istediği bir sırada gerçekleşiyor.

Sadr’ın siyasi gücü ülkenin zaten zayıf olan siyasi liderlerini kilitlemiş durumda.

Başbakan Haydar el Abadi’nin kabineyi yeniden oluşturma çabası siyasi partileri yatıştırmadı.

Çözüme ulaşılamaması, Sünniler, Şiiler ve Kürtler arasında bölünmeler yaratmış durumda.

Kaosun Iraklı liderleri IŞİD ile mücadeleden uzaklaştırdığı endişesi var.

Siyasi bir çöküşün bölgede durumu daha da kötüleştirme ihtimali nedeniyle Amerika, İran ve Birleşmiş Milletler kapalı kapılar ardında soruna çözüm bulunmasına yardımcı olmaya çalışıyor.

Sünni milletvekili Şatha el Ubusi’ye göre Birleşmiş Milletler Irak Özel Temsilcisi Jan Kubis gibi yetkililerin yapması gereken çok iş var.

Ubusi, “Kubis ilerleme sağlayabilir, ama sadece çözümün elimizde olduğunu anlarsak Irak kendini onarmaya başlayabilir” dedi.

Bu sırada birçok farklı grup siyasi boşluğu doldurmaya çalışıyor.

Saddam döneminden bir grup eski general askeri bir iktidar istiyor. Söz konusu blok, İran’ın Irak’taki güçlü nüfuzunu kırmak istiyor ve ulusal bir devlet kurmayı amaçlıyor. Blok, Muktada el Sadr, Kürtler ve Amerika ile birlikte çalışabileceğini belirtiyor.

Diğer Sünniler IŞİD’in işgal ettiği bölgelerden çıkartılmasının ardından evlerine dönebilmenin garantisini istiyor.

Kürtler ise bağımsızlık zamanının geldiğini söylüyor ve milletvekillerini Parlamento’dan geri çekiyor.

Şiiler ise Saddam’dan sonra elde ettikleri gücü kaybetmek istemiyor. Sadr’ın hareketinin Şiiler’i bölebileceği söylense de, Amerika’nın Sesi’ne konuşan kaynaklar Tahran’ın Sadr’e özveride bulunması yönünde talimat verdiğini belirtti.

Eski Cumhurbaşkanı İyad Allavi’yi temsil eden Sara Allavi, işlerin kırılma noktasında olduğunu söyledi, durumun kötüye gittiğini vurguladı.

Geçmişte Sünniler’in hakları için mücadele eden laik politikacı Allavi, süresi 2 yılı geçmeyecek ulusal geçiş hükümeti için çağrı yaptıklarını söyledi.

Geçiş hükümeti bazı gruplar arasında ilgi çekmeye başladı. Ama buna kimin öncelik edeceği belli değil. Bu olsa bile Irak daha büyük sorunlarla karşı karşıya.

Düşen petrol fiyatları ve yıllardır süren yolsuzluklar yüzünden Irak ekonomik ve sosyal krizle karşı karşıya. Bağdat, IŞİD’e karşı savaşı karşılamak zorunda.

Irak, kısa süre sonra da IŞİD’den geri aldığı Sünni kentlerini yeniden inşa etmek zorunda kalacak. Ülkede 3 milyondan fazla evlerinden edilen insan var. IŞİD’in kontrolündeki kentler geri alındığında bu sayıya 3 milyon kişinin daha katılması bekleniyor.

Bu 3 milyon kişinin diğer 3 milyondan farklı olarak IŞİD ile işbirliği yaptığı ve radikalleştiği düşünülecek.

Irak’ın yakın gelecekte 6 milyondan fazla Sünni’yle ilgilenmesi gerekecek.

Eğer düzeltilmesi için çaba harcanmazsa ekonomik durum ve mezhepsel politikalar hızlı bir şekilde Irak’ı daha derin bir krizin içine sürükleyebilir.