Aqmescit - İyün 28-ne keçer gecesi Qırım musulmanları Ramazan ayını qarşıladılar. 30 kün devamında musulmanlar orazasını tutıp, maneviy temizlikke ıntılacaqlar. İslamnı kütkenler içün bu ay nasıl hususiyetler ile belgilengenini ögrenmege teklif etemiz.
Ramazannıñ eñ müim qısımı – orazadır, o bir ay devam etip, kündüzleri suv ve yemekten vazgeçmek ile keçirile. Yemek tek belli bir zamanda aşala. Belli ki, insannıñ eñ adiy ve kerekli ihtiyacalarından vazgeçip, musulmanlar sabırlarını pekiteler.
Maneviy temizlik ve faqır-fuqarelerge yardım
Oraza devamında sögünmek, yalan söylemek, açuvlanmaq ve ğıybet etmege yasaqtır. Tıştan temiz olıp, iç dünyanıñ temizligi üzerinde çalışmalı, adamnı lekelegen er türlü tüşünce ve areketlerden özüni qorumalı. Yapqan işi ve fikirleri qara olğan musulmannıñ orazası kerçek degil, dep aytalar. Musulmanlar eminler, Ramazan ayında tolusınen tutılğan oraza göñüllerine eyi tesir ete.
Ramazanda musulmanlar eyi areketler yapıp, hasta, ihtiyaclarğa yardım qolunı uzatmalılar, sadaqa tarqatmalılar. Fitr, bu ayda mutlaqa berilgen paranıñ bir qısımıdır.
Şimdiki vaqıtta, bu paranı hayriye işlerinen oğraşqan mahsus fondlarğa bermek mümkün. Fitrniñ miqdarı yerli diniy idare tarafından, ealiniñ yaşayış seviyesine köre belgilene. Qırım musulmanları diniy idaresi bildirgeni kibi, bu sene er musulman içün fitr miqdarı 100 rubleni teşkil etecek.
Bundan da ğayrı, imkânları olğanlar digerler içün iftarlarnı teşkil ete bileler.
Oraza borcundan kim boşatıla bile
Orazanı çağına yetken er musulman tutmalı. Onı tek qart adamlar, daimiy sürette hasta olğanlar, balalar, yüklü qadınlar, emizdirgen analar tutmay bileler. Yolda-izde olğanlar ve orazanı tutmağa şartları olmağanlar orazadan boşatılalar. Bir qaç künni qaçırğanlar, başqa ayda tuta bileler.
Orazanı bütün qaidelerge köre tutulması, em maneviy taraftan, em sağlıq taraftan eyi tesir ete. Bir yıl içinde aşap-içken adamnıñ vucudı bu ay içinde raatlana ve toksinlerden boşana. Oraza immunitetni pekite, hafızanı çalıştırta, bedenniñ içinde olğan ceryanlarnı eyileştire.
Qırım musulmanları Ramazan ayı aqqında fikirlerinen paylaşalar
Sudaqnıñ sakini Lenora Dülberniñ fikirince, Ramazan ayında orazanı tutmaqtan ğayrı, kendi aciz taraflarını ögrenmek mümkün. «Kendi-kendinen bir qalıp, özüni aldatıp, ayın-oyunlar yapıp, ajizligini kösterip olmazsıñ. Bazıda, tamam bu ay biz maneviy temizlik çoqrağına soñsuz derecede dala bilmemizni tüşünem. Bütün ömür devamında Rabbimizniñ közü altında bulunamız, bu künleri ise, bağımız daa ziyade qaviyleşkenini tüşünem. Ve elbette ki, bu ümüt ve dua zamanıdır», – dey Lenora.
Aqmescit sakini İbraim Ümerovnıñ qorantasında Ramazan büyük bayram deviri sayıla. «Men, yahşılıqqa ümüt etip, günâhlarımnıñ afu etilmesine işanğanım içün orazanı tutam», – dey o. – Er yıl bu adden tış ay menim hatıramda yañı duyğular qaldıra. Amma, birinci kere orazanı nasıl etip tutqanımnı hatırlamayım. Demek, ana-babam bu mubarek ayı sayesinde peyda olğan quvançnı ta balalıqta is ettirdiler. Onıñ içün, Allaha ve olarğa minnetdarım».
Aqmescitli Dilâra Karikova orazanı endi onuncı kere tutacaq. «Er yıl Ramazannıñ arfesinde men daa bahtlı ve eyi niyetli olam! Bu sene Ramazannıñ başlanuvı sevimli memleketimniñ Anayasa Kününen bir kele. Ayatımda olğan imtianlar eyilikke çevirilgenine işanam. Bütün musulmanları hayırlap, epimizge küçlü iman, sabır ve eyilikler tileyim».
Oraza bayramı
Ramazan bitkeninen, cemi musulmanlar üç kün devam etken Oraza bayramını qayd eteler. Musulmanlar biri-birine musafirlikke barıp, bayramlaşıp, qartnı-yaşnı hayırlap, balalarğa ediyeler bağışlaylar.