म. टा. खास प्रतिनिधी, मुंबई

जेथे कचरा निर्माण होतो तेथेच त्याचे वर्गीकरण आणि पुनर्प्रक्रिया केली तर हा प्रश्न सुटेल, हे लक्षात घेऊन पार्लेकरांनी आजपासून 'स्वच्छ पार्ले अभियाना'ची सुरवात केली आहे. विलेपार्ले पूर्वेकडील अकराशेहून अधिक सोसायट्यांनी यात सहभाग घेतला आहे. येत्या वर्षभरात विलेपार्ले स्वच्छ, सुंदर व कचराविरहित करण्याचे ध्येय घेऊन पार्लेकरांनी कचरा व्यवस्थापनाच्या दृष्टीने जागृती मोहीम सुरू केली आहे.

सुक्या कचऱ्यावर प्रक्रिया करून त्याचा पुनर्वापर व ओल्या कचऱ्यापासून खतनिर्मिती केल्यास ते पर्यावरणाच्या दृष्टिने लाभदायक ठरते. मात्र ओला व सुका कचरा हा वेगळा केला जात नाही, त्यामुळे डम्पिंगवरच्या कचऱ्याचा प्रश्न पेटत जातो. पार्लेकरांनी मात्र हा कचरा वेगवेगळा करून सोसायट्यांमध्येच त्याचे वर्गीकरण करण्याचे ठरवले आहे. कचऱ्याचे वर्गीकरण व ओल्या कचऱ्यापासून खतनिर्मिती करण्याचे काम स्वच्छ पार्ले अभियानाने 'स्त्री मुक्ती संघटने'कडे सोपावले आहे. सोसायटीमधील सर्वसामान्यांसह कचरावेचक महिलांचा सहभाग यात असेल. विलेपार्ले हे 'शून्य कचरा' मोहिमेतील सर्वात महत्त्वाचे व आदर्श ठिकाण बनवण्याचा प्रयत्न या अभियानाच्या माध्यमातून केला जाणार असल्याचा विश्वास या मोहिमेतील सदस्य सतीश कोळवणकर यांनी व्यक्त केला.

दोन वर्षांपूर्वी येथील देवांगिनी सोसायटीमध्ये कचरा वर्गीकरण व त्यावर पुनर्प्रक्रिया करून कचऱ्यापासून खतनिर्मितीचा यशस्वी प्रयोग करण्यात आला होता. याचप्रकारे कचऱ्याचे नियोजन केले तर ही समस्या कायमची सुटेल, असा विश्वास पार्लेकरांमध्ये निर्माण झाला. व्हॉटस् अॅप ग्रुपच्या माध्यमातून पूर्वेकडील सोसायट्यांनी नववर्षापासून हे अभियान सुरू करण्याचा निश्चय केला, कचरा व्यवस्थापनामधील तज्ज्ञ, घनकचरा व्यवस्थापनातील अभ्यासक व स्त्री मुक्ती संघटनेसारख्या संस्थेच्या मदतीने स्वच्छ पार्ले अभियान आकारास आले आहे. 'लोकमान्य सेवा संघा'मध्ये ई-वेस्ट संकलित करण्यासाठी एका केंद्राची सुरुवात करण्यात आली आहे.

गुणांनी वाढणार उत्साह

सोसायट्यांमध्ये कचरा वर्गीकरण सुरू झाल्यानंतर प्रत्येक सोसायटीच्या आवारात एक गुणफलक लावण्यात येणार आहे. त्यावर गोळा केलेल्या कचऱ्यामुळे पर्यावरणाचे रक्षण कसे झाले, ऊर्जेची किती बचत झाली, खतनिर्मिती किती झाली, याची संपूर्ण आकडेवारी देण्यात येणार आहे. त्यातून कोणत्या सोसायटीने पर्यावरणपूरक कामगिरी बजावली हे लक्षात येईल. हा प्रयोग राबवताना झालेल्या चुका दुरुस्त करण्यास मदत होईल.