http://ktat.krymr.com/archive/news-tt/latest/16913/16913.html Yañılıqlar http://www.rferl.org/img/rssLogo_RFERL.gif http://ktat.krymr.com/archive/news-tt/latest/16913/16913.html crh Azatlıq Radiosı © 2014 RFE/RL, Inc. | Aq-uquqlar qorçalanğan 60 Sun, 04 Sep 2016 03:37:50 +0300 Pangea CMS – RFE/RL UkrWebMaster@rferl.org Avropa Şurasında Ukraina daimiy temsilcisi, Ukraina Tışqı işler nazirliginiñ mahsus avaleler boyunca elçisi Dmitriy Kuleba Rusiyeniñ Qırımnı işğal etkeni içün mesüliyeti meselesi Kiyev içün açıq olğanını ayttı. Bu aqta Kuleba Twitterde yazdı. «Qırım meselesi, kerçekten de, qapalı. Qırım – bu Ukraina. Rusiyeli ükümetniñ işğal içün mesüliyeti şekli meselesi açıqtır», – dep yazdı Kuleba. Diplomatnıñ beyanatı, Rusiye prezidenti Vladimir Putin sentâbr 3-te Vladivostokta Qırımnıñ qaytarılması meselesi «tarihiy qapatıldı» dep aytqanından bir qaç saat keçken soñ peyda oldı. «Sabıq nizamğa iç qaytaruv yoq», – dedi Putin. Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlandıra. http://ktat.krymr.com/a/27965253.html http://ktat.krymr.com/a/27965253.html Sat, 03 Sep 2016 15:50:09 +0300 HABERLER Cumaertesi künü Kiyevde rusiye tarafından işğal etilgen Qırımda psihiatrik hastahanede tutulğan Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ muavini İlmi Umerovğa destek aktisyası teşkil etildi. Saat 11:00-de Nebesnaya Sotnâ qaramanları park yolu üstündeki köpürde Umerovğa destek banneri asıldı. Aktsiyada Qırımtatar Milliy Meclisi reisi Refat Çubarov da bulundı. Beklenilgenine köre, İlmi Umerovğa destek aktsiyaları bugün Ukrainanıñ diger şeerlerinde ve tışqı ülkelerde de keçirilecek. Rusiyeli uquq qoruyıcı organları bu sene mayıs ayında İlmi Umerovğa qarşı «separatizm» maddesi boyunca cinaiy iş açtı. Avgust 11-de mahkeme zalında İlmi Umerovnıñ alı yaramaylaştı. Ekimler onı infarkt havfı ile hastahanege ketirdi. Bundan soñ Rusiyege boysunğan Aqmescitteki Kiyev rayon mahkemesi Umerovnıñ statsionar psihiatrik-mahkeme ekspertizadan keçirilmesi aqqında qarar aldı. Onı avgust 18-de psihiatrik hastahanege ketirdiler. Mahkeme-psihiatrik ekspertizanıñ neticesini belgilecek ekimler komissiyasınıñ toplaşuvı sentâbr 7-de keçirilecektir. İlmi Umerovnıñ imayecileri tahmin etkenlerine köre, endi kelecek afta Umerovnıñ tedaviylenüv içün kardiologiya bölügine keçirilmesi aqqında şefaat arizasına cevap kelecektir. Ailesi onıñ ağır alda bulunğanı aqqında bildire. «Memorial» rusiyeli uquq qorçalayıcı merkezinde Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ muavini İlmi Umerovğa qarşı işğal etilgen Qırımda cinaiy taqipni qanunsız ve siyasiy sebeplerden olğanını ayttılar, çünki o, zorbalıq areketlerine çağırmay edi. http://ktat.krymr.com/a/27965079.html http://ktat.krymr.com/a/27965079.html Sat, 03 Sep 2016 12:35:46 +0300 HABERLER Sentâbr 3-te, tañda biñlernen adamlar, Özbekistan prezidenti İslam Karimovnıñ cenaze kortejini özğarmaq içün, Taşkent baş magistrali boyunda turdı. Karimovnı bugün tuvğan Samarkand şeerinde, paytahttan tahminen 300 kilometr uzaqlığında, kömecekler. Adamlar, saba saat 6-da ava limanına ketken cenaze kortejiniñ yolunda qırmızı çiçekler qoydı.     Televizionda askerler prezident ile tabutnı Samarkandğa ketken uçaqqa qoyğanı kösterildi. Cenazeniñ keçirilmesi içün mesüliyetli olaraq devletniñ baş naziri Şavkat Mirziyayev belgilendi. Özbekistanda İslam Karimovnıñ ölümi aqqında, bu mesele boyunca tasdıqlanmağan malümat berilgen bir qaç kün keçken soñ, sentâbr 2-de aqşam resmiy olaraq ilân etildi. Devlet televizionı bildirdi ki, Karimov cuma künü Taşkentte yerli vaqıtnen saat 8:55-te miyge qan aqqanı sebebinden vefat etti. Devlette üç kün milliy matem ilân etildi. Karimov 27 yıl devamında, Orta Asiyanıñ eñ çoq eali olğan devletniñ mustaqil olğanından berli, Özbekistan yolbaşçısı edi. Özbekistan Esas qanunına binaen, eger prezident öz vazifelerini eda etip olamasa, yolbaşçı vazifesini üç ay devamında Parlament Yuqarı palatasınıñ (Senat) reisi eda ete. Şimdiki vaqıtta devlette bu vazifede Nigmatulla Yuldaşev buluna. http://ktat.krymr.com/a/27965045.html http://ktat.krymr.com/a/27965045.html Sat, 03 Sep 2016 11:49:59 +0300 HABERLER Rusiye prezidenti Vladimir Putin ilân etti ki, Moskva Ukrainağa işğal etilgen Qırımnı qaytarmağa planlaştırmay, çünki bu mesele «tarihiy qapatıldı». Bu aqta Putin sentâbr 3-te Vladivostokta keçirilgen Şarqiy iqtisadiy forumnıñ toplaşuvında bildirdi, dep haber ete «RİA Novosti». «Qırım halqı qarar aldı, rey beri. Mesele tarihiy qapatıldı. Sabıq nizamğa iç qaytaruv yoq», – dedi Putin. Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlandıra. http://ktat.krymr.com/a/27964945.html http://ktat.krymr.com/a/27964945.html Sat, 03 Sep 2016 11:10:12 +0300 HABERLER Özbekistanda Samarkand şeerinde keçken gece merkeziy soqaqlarnı ve bağçalarnı temizlevnen oğraşqan abadanlaştıruv idaresiniñ hadimleri sentâbr 2-de öz işini devam etti. Radio Svobodanıñ Radio Ozodlik Özbek hızmetiniñ bildirgenine köre, Samarkand şeerinde prezident İslam Karimovnıñ cesedini defin etilmesi içün mahsus dürbe qurula. ​Şahi Zind dürbesine yaqın yerleşken Hazrat Hizr camisi yanında dürbe quruvı boyunca işler faal şekilde yapıla, Radio Ozodlik menbalarınıñ malümatına binaen, qurucılıq işlerine yüzden ziyade adam celp etildi, bu yerde ekskavator, kran ve diger tehnika çalışa. İslam Karimov doğğan Samarkand şeerinde camige alıp barğan yollarğa bir gece içinde asfalt qoyuldı. Sentâbr 2-de Özbekistan devlet televizionı prezident İslam Karimovnıñ ölümi aqqında ilân etti, böyleliknen, Orta Asiyanıñ eñ çoq nufuslı devletiniñ lideri endi ölgeni aqqında çoq devam etken mühtekirlikke noqta qoydı. Resmiy beyanatqa köre, prezident sentâbr 2-de, cuma künü aqşam, yerli vaqtınen saat 20:25-te vefat etti. Cenaze sentâbr 3-te, cumaertesi künü Samarkand şeerinde keçirilecek. Bunen beraber, cumaertesi kününden başlap, Özbekistanda üç kün matem ilân etildi. İslam Karimov 78 yaşında edi. O, soñki 27 yıl devamında Özbekistan yolbaşçısı edi. http://ktat.krymr.com/a/27964793.html http://ktat.krymr.com/a/27964793.html Sat, 03 Sep 2016 09:00:14 +0300 HABERLER Sentâbr 2-de Özbekistan devlet televizionı prezident İslam Karimovnıñ ölümi aqqında ilân etti, böyleliknen, Orta Asiyanıñ eñ çoq nufuslı devletiniñ lideri endi ölgeni aqqında çoq devam etken mühtekirlikke noqta qoydı. Bundan evel Özbekistan ükümeti «İnterfax» agentliginiñ, ükümetke esaslanıp, devlet prezidenti İslam Karimovnıñ ölümi aqqında bildirgen beyanatını red etti. Karimov insult sebebinden soñ derece ağır alda bulunğan edi. Bu aqta cuma künü Özbekistan ükümeti bir qaç kün sükütten soñ ilân etti. Malümat, ükümet gazetasında derc etilgen ve televizionda oqulğan nazirler kabinetiniñ beyanatından alınğan. Ükümetniñ malümatına binaen, Karimov avgust 24-te insulttan soñ hastahanege ketirildi ve soñki 24 saat içinde onıñ alı «pek yaramaylaştı, ekimler onıñ soñ derece ağır olğanını saya». Bundan evel Reuters agentligi, üç diplomatik menbağa esaslanıp, 78 yaşındaki Karimovnıñ ölgeni aqqında haber etti. Sentâbr 2-de Tükriye baş naziri Binali Yıldırım, televizionda yayınlanğan ükümet toplaşuvında sözde bulunıp, ilân etti ki, «Özbekistan prezidenti İslam Karimov elâk oldı», ve «Allahnıñ rahmetinde olsun, Türkiye Cumhuriyeti özbek halqınıñ ağrı ve qaar-qasevetini böle», dep qoştı. Türkiye memurları qaydan malümat alğanı aqqında belli degil. Radio Svoboda Özbek hızmeti Taşkentte soqaqlardan bütün bayraqlar alınğanını bildirdi. Tünevin Özbekistanda devlet mustaqilliginiñ 25 yıllığı qayd etile edi. http://ktat.krymr.com/a/27964201.html http://ktat.krymr.com/a/27964201.html Fri, 02 Sep 2016 20:20:39 +0300 HABERLER Özbekistan ükümeti «İnterfax» agentliginiñ, ükümetke esaslanıp, devlet prezidenti İslam Karimovnıñ ölümi aqqında bildirgen beyanatını red etti. Bundan evel bildirilgen edi ki, Karimov insult sebebinden soñ derece ağır alda buluna. Bu aqta cuma künü Özbekistan ükümeti bir qaç kün sükütten soñ ilân etti. Malümat, ükümet gazetasında derc etilgen ve televizionda oqulğan nazirler kabinetiniñ beyanatından alınğan. Ükümetniñ malümatına binaen, Karimov avgust 24-te insulttan soñ hastahanege ketirildi ve soñki kün devamında onıñ alı «pek yaramaylaştı, ekimler onıñ soñ derece ağır olğanını saya». Bundan evel Reuters agentligi, üç diplomatik menbağa esaslanıp, 78 yaşındaki Karimovnıñ ölgeni aqqında haber etti. Sentâbr 2-de Tükriye baş naziri Binali Yıldırım, televizionda yayınlanğan ükümet toplaşuvında sözde bulunıp, ilân etti ki, «Özbekistan prezidenti İslam Karimov elâk oldı», ve «Allahnıñ rahmetinde olsun, Türkiye Cumhuriyeti özbek halqınıñ ağrı ve qaar-qasevetini böle», dep qoştı. Türkiye memurları qaydan malümat alğanı aqqında belli degil. Radio Svoboda Özbek hızmeti bildirdi ki,Türkiye baş naziri Binali Yıldırım, prezident İslam Karimovnıñ ölümi munasebetine özbek halqına taziye bildirdi. Türkiye ükümeti yolbaşçısınıñ çıqışı TRT Haber telekanalında kösterildi. Bunen beraber, Radio Svoboda Özbek hızmeti Taşkentte soqaqlardan bütün bayraqlar alınğanını bildirdi. Tünevin Özbekistanda devlet mustaqilliginiñ 25 yıllığı qayd etile edi. Avgust 27-den, Özbekistan ükümeti Karimovnıñ hastahanede bulunğanı aqqında resmiy beyanat bildirgen vaqıttan berli, kütleviy haber vastalarında özbek lideriniñ alı aqqında bir birine ters kelgen malümatlar peyda ola. Avgust 29-da «Fergana» mustaqil haber agentligi ve özbek uquq qoruyıcı teşkilâtlar Karimovnıñ ölümi aqqında bildirdi; rusiyeli resmiy kütleviy haber vastaları, öz menbalarına esaslanıp, bu malümatnı red etti; Özbekistan ükümeti bu mevzu boyunca izaat bermegen edi. Tünevin aqşam «Fergana» agentligi Özbekistan prezidentiniñ tuvğan Samarkand şeerinde qurucılıq işleri alıp barılğanını köstergen fotoresimlerni paylaştı, bunıñ cenazege azırlıq olğanını ayttı. Radio Svoboda Özbek hızmeti Samarkand şeerine cumhuriyet baş naziri Şavkat Mirziyayevniñ kelgeni aqqında bildirdi. http://ktat.krymr.com/a/27964195.html http://ktat.krymr.com/a/27964195.html Fri, 02 Sep 2016 18:25:11 +0300 HABERLER Sentâbr 2-de, cuma künü işğal etilgen Qırımnıñ Kremlge boysunğan Yuqarı mahkemesiniñ Ahtem Çiygoz boyunca nevbetteki toplaşuvında tek eki zararlanğan kişi sorğuğa çekildi. Çiygoznıñ adliyecisi Nikolay Polozovnıñ Qırım.Aqiqatqa bildirgenine köre, şaatlardan biri tek 2014 senesi fevral 26 vaqialar yüz bergen vaqıtta Çiygoznı körmegenini degil de, amma «Rus Birligi» («Russkoye Yedinstvo») mitinginiñ nasıl etip teşkil etilgenini de bildirdi. «Ekinci zararlanğan kişi (Yevgeniy Anohin – QA) müim malümat bildirdi ki, «Rus Birliginiñ» mitingi saat ekige planlaştırılğan edi, amma aynı «halq ordusı» azası olğan onıñ ağası oña telefon etip, ertece kelmek kerek olğanını bildirdi, çünki o yerde böyle adlandırılğan Ukraina tarafını tutqanlarnıñ mitingi teşkil etilgen, ve qarşı noqta-i nazarını bildirmek kerek edi», – dep bildirdi Polozov. Bunen beraber, şaat, mahkemeden evel Ahtem Çiygoznı tanımağanını qayd etti. Mahkemeniñ nevbetteki toplaşuvınıñ keçirilmesi sentâbr 6-ğa planlaştırılğan. Qırımtatar Milliy Meclisi reisniñ muavini Ahtem Çiygoz Rusiye tarafından işğal etilgen Qırımda «fevral 26 işi» boyunca mahküm etile. Ahtem Çiygoz 2015 senesi yanvar ayında 2014 senesi fevral 26-da Qırım Yuqarı Radasınıñ binası ögünde keçirilgen Ukraina topraq bütünligine qoltutuv mitinginde iştirak etkeni içün yaqalanğan edi. O vaqıt Rusiye tarafını tutqan, bu cümleden «Russkoye Yedinstvo» («Rus Birligi») firqası, miting iştirakçilerine qarşı çıqtı. İşğal olunğan Qırımnıñ Rusiye akimiyeti onı kütleviy çatışmalarnıñ teşkil etmesi ile qabaatlay. Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ resmiy başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlandıra. http://ktat.krymr.com/a/27963786.html http://ktat.krymr.com/a/27963786.html Fri, 02 Sep 2016 17:20:52 +0300 HABERLER Adliyeci Cemil Temişev bildirdi ki, rusiyeli uquq qoruyıcılar Aqmescitte tintüvni keçirmek içün mühbir Elmaz Abduveliyevağa degil de, onıñ ana-babasına keldi. O, vaqianıñ siyasiy olğanını tüşünmey. Bu aqta adliyeci Qırım.Aqiqatqa bergen izaatında bildirdi. «Tintüv onıñ ana-babasında hocalıq işi munasebetinen keçirildi. Bu, onıñ zenaat faaliyetinen iç te bağlı degil. Onı keçirgen hadimler onıñ mühbir olğanını bilmedi bile», – dedi Temişev. O, uquq qoruyıcılarnıñ Abduveliyevler evine tintüvnen kelmeleri içün sebep olğan iş aqqında tafsilâtlı malümat bermekten vazgeçti. Şimdilik tintüv yekünlendi. Cemil Temişevniñ sözlerine binaen, uquq qoruyıcılar tarafından bütün areketler rusiyeli qanunlar boyunca yapılğan. Bunen beraber, o, mühbirniñ evinde qapı qırılğanı aqqında malümatnı red etti. Sentâbr 2-de saba mühbir Lilâ Bucurova Crimean Tatars internet-portalı mühbiri Elmaz Abduveliyevanıñ evinde tintüv keçirilgeni aqqında bildirdi. Avgust başından Qırımda qırımtatarlar aqqında Crimean Tatars saytı çalışıp başladı. Bu portal qırımtatarlarnıñ medeniyeti, adetleri, tili ve tarihı aqqında añlata. 2015 senesi aprel 1-den başlap yarımadada ATR media-holdinginiñ qırımtatar kütleviy haber vastaları, yani ATR ve Lâle telekanalları, Meydan radiosı qapatıldı. Bu adımnı AQŞ, Avropa birligi, OSCE, Amnesty International takbih etip, onı yarımadada qırımtatarlarnıñ taqip etilmesi dep adlandırdı. http://ktat.krymr.com/a/27963694.html http://ktat.krymr.com/a/27963694.html Fri, 02 Sep 2016 15:25:40 +0300 HABERLER Meclis reisiniñ muavini İlmi Umerovnıñ Facebook saifesinde destek içün teşekkür ve bütün dünya boyunca siyasiy mabuslarğa cemaatçılıqnıñ diqqatını celp etmek muracaatınen beyanat paylaşıldı. «Sizni diger Qırım siyasiy mabusları – bir qaç aydan bir yarım yılğa qadar SİZO-da bulunğan cesür adamlar – aqqında da aytmağa çağıram... Namusını ve doğrusını hain etmegen adamlar, yalan ve iftira yerine istenilgen azatlıqnı almağa red etken adamlar aqqında. Dünya Qırımda işğalci ükümet tarafından etilgen repressiyalar aqqında bilmeli! Yaqın künlerde psihiatrik hastahaneni terk etip olsam da, Qırımdaki repressiyalar qurbanlarına destegiñizni bir saniyege bile toqtatmamañıznı rica etem», – dep bildirile Umerovnıñ saifesinde. Beyanatta bütün dünya boyunca siyasiy mabuslarğa destek aktsiyalarına çıqmağa muracaat etile. Sentâbr 2-de Kiyevde Rusiye Federatsiyası elçiligi yanında «Adamlarnı degil de, tereklerni oturtıñız!» aktsiyası keçirile. Aktsiyanıñ esas maqsadı – Meclis reisiniñ muavini İlmi Umerovnıñ mecburiy şekilde psihiatrik hastahanede tutulmasına qarşı narazılıq bildirmek, ve «yarımada işğalci ükümetine tesir etmektir». İşğal etilgen Qırım ükümeti 59 yaşındaki İlmi Umerovnı televizion yayınında «Rusiyeni Qırımdan ve Donbasstan çıqmaq mecbur etmek kerek» degen sözleri içün Rusiye topraq bütünligini bozmaq çağıruvlarda qabaatlaylar. Avgust 11-de Meclis reisiniñ muavini, sağlıq alına baqmadan, mahkeme qararına binaen psihiatrik hastahanege ekspertizağa ketirildi. İmayeciler bu qararğa qarşı şikâyet arizasını berdi. Rusiyeli adliyeci Nikolay Polozov Umerovnıñ ağır alı aqqında bildirgen edi. Mahkeme-psihiatrik ekspertizanı keçirecek ekimler komissiyasınıñ toplaşuvı sentâbr 7-de keçirilecektir. Resmiy Kiyev İlmi Umerovnı azat etmege bir qaç sefer talap etken edi. Keçken afta Avropa Birligi Rusiyeni Umerovnı deral azat etmege çağırdı. AQŞ Devlet Departamentinde Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ muavini İlmi Umerovnıñ işğal etilgen Qırımda psihiatrik hastahanede tutulğanından qasevet çekkenlerini bildirdiler ve Rusiyeden onı azat etmege talap ettiler. Ukrainada Büyük Britaniya elçiligi de aynı çağıruv ile muracaatta bulundı. http://ktat.krymr.com/a/27963431.html http://ktat.krymr.com/a/27963431.html Fri, 02 Sep 2016 14:30:27 +0300 HABERLER Ukraina Tışqı işler nazirligi işğalci ükümetniñ qırımtatar halqına nisbeten qanunsız areketlerini, hususan Crimean Tatars leyhasınıñ mühbiri Elmaz Abduveliyevanıñ evinde keçirilgen tintüvni qattı takbih ete. Bu aqta Qırım.Aqiqatqa Ukraina Tışqı işler nazirliginiñ matbuat kâtibi Maryana Betsa bildirdi. «Qırımtatarlarnıñ aqlarını bozuv devam ete, aqiqaten bütün esas aq-uquqlar ve serbestlikler bozula. Ve soñki eki yıl devamında Kreml yarımadanı qorquzma ve taqip etüv zonasına çevirdi. Biz kene de işğalci devletten Qırım tamır halqına qarşı repressiyalarnı toqtatmağa çağıramız», – dep qayd etti Betsa. Onıñ sözlerine binaen, bugün Elmaz Abduveliyevanen olğan vaqia pek kösterici ola, çünki ameldeki Qırım ükümeti söz serbestligi, kütleviy haber vastaları serbestliginden qorqa. Olarnıñ maqsadı – dünya toplulığınıñ yarımadadaki kerçek vaziyet aqqında haberdar etilmesine yol bermemektir. ATR qırımtatar telekanalınıñ baş müdiri muavini Ayder Mujdabayev Ukraina diplomatik hızmetlerinden «deral ve qattı cevabını» talap etti. Sentâbr 2-de saba rusiyeli Qırım mahsus hızmetleri Crimean Tatars internet-portalı mühbiri Elmaz Abduveliyevanıñ evinde tintüv keçirip başladı. Qırım mühbiri, cemaat erbabı Lilâ Bucurovanıñ Facebook saifesinde yazğanına binaen, uquq qoruyıcı strukturalarınıñ temsilcileri qapını qırdı, vesiqalarnı taqdim etmeyip ve sebeplerni añlatmayıp, tintüv keçirmege başladı. Avgust başından Qırımda qırımtatarlar aqqında Crimean Tatars saytı çalışıp başladı. Bu portal qırımtatarlarnıñ medeniyeti, adetleri, tili ve tarihı aqqında añlata. 2015 senesi aprel 1-den başlap yarımadada ATR media-holdinginiñ qırımtatar kütleviy haber vastaları, yani ATR ve Lâle telekanalları, Meydan radiosı qapatıldı. 2016 senesi baarde Qırımda kütleviy şekilde tintüvler, bu cümleden, Qırım.Aqiqat ile işbirlik tutqanında şeklenilgen mustaqil mühbirlerde tintüvler keçirildi. Qırım Rusiye tarafından işğal etilgen soñ, Kreml tarafından tayinlengen yarımada ükümetiniñ siyasetinen razı olmağan eñ azdan 10 Qırım kütleviy haber vastası Ukraina qıtaiy qısmına ketmege mecbur oldı. Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlandıra. http://ktat.krymr.com/a/27963253.html http://ktat.krymr.com/a/27963253.html Fri, 02 Sep 2016 13:10:18 +0300 HABERLER Sıvaş gölünde Herson vilâyeti ve Qırım arasında sıñırnı belgilegen yaldavuqlar qoyuldı. Bu aqta Qırım.Aqiqatqa Geniçesk rayon devlet memuriyetiniñ yolbaşçısı Aleksandr Vorobyov bildirdi. O añlattı ki, sıñırlama ukrain sıñırcılarınıñ teşebbüsinen beraber yapıldı. «Keçken seneleri tecribesini köz ögüne alamız, o vaqıt balıqçılar sıñırdan keçti ve esirge alındı, soñra olarnı teslim etken ediler. Büyük iş edi. Şartlı yaldavuqlarnı teklif ettim. 20 yaldavuq yapıldı, olar endi qoyuldı», – dedi Vorobyov. Yerli memuriyet yolbaşçısınıñ qayd etkenine köre, işbu teşebbüsniñ esas maqsadı, balıqçılarğa suvda tutacaq yolnı qolay tapmağa yardım etmektir, sıñırğa ise, ukrain sıñırcıları içün qoşma katerler ayırıldı. Qırım 2014 senesi Rusiye tarafından işğal etilgen soñ qıtaiy Ukraina ve yarımada arasında resmiy olaraq memuriy, aqiqaten ise, kerçek «sıñır» yerleşti. Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlandıra. http://ktat.krymr.com/a/27963204.html http://ktat.krymr.com/a/27963204.html Fri, 02 Sep 2016 12:15:36 +0300 HABERLER Şimdiki vaqıtta Keriç parom keçitinde faaliyetni idare etken «Deñiz müdirligi» yolcularnıñ sayısı azlaşqanını bildire. Soñki kün devamında 38 433 yolcu ve 12 135 yengil avtomobil keçirildi, dep bildireler müdirlikte. Meselâ, mevsimniñ eñ yüksek derece olğan vaqıtta keçitten 58 744 insan ve 17 189 maşna keçti. «Paromlar 8-10 seferli cedvelge keçirildi, yüklenme beklenüvi ise 20-30 daqqa ala. Bu vaqıt devamında avtomobil saipleri biletler ala, nezaret noqtalarından keçe ve paromğa keçe», – dep qayd etile «Deñiz müdirligi» saytında. Keriç boğazında parom keçiti Qırımnı Rusiye Federatsiyasınıñ Krasnodar ülkesinen bağlağan esas naqliye yolu ola. Ukraina qanunlarına köre, işğal etilgen Qırımğa Keriç parom keçitinden kiriş yasaqtır ve devlet sıñırı keçüvine musaviydir. Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ resmiy başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlandıra. http://ktat.krymr.com/a/27963115.html http://ktat.krymr.com/a/27963115.html Fri, 02 Sep 2016 11:20:57 +0300 HABERLER Sentâbr 2-de saba rusiyeli Qırım mahsus hızmetleri Crimean Tatars internet-portalı mühbiri Elmaz Abduveliyevanıñ evinde tintüv keçirip başladı. Qırım mühbiri, cemaat erbabı Lilâ Bucurovanıñ Facebook saifesinde yazğanına binaen, uquq qoruyıcı strukturalarınıñ temsilcileri qapını qırdı, vesiqalarnı taqdim etmeyip ve sebeplerni añlatmayıp, tintüv keçirmege başladı. Avgust başından Qırımda qırımtatarlar aqqında Crimean Tatars saytı çalışıp başladı. Bu portal qırımtatarlarnıñ medeniyeti, adetleri, tili ve tarihı aqqında añlata. 2015 senesi aprel 1-den başlap yarımadada ATR media-holdinginiñ qırımtatar kütleviy haber vastaları, yani ATR ve Lâle telekanalları, Meydan radiosı qapatıldı. Bu adımnı AQŞ, Avropa birligi, OSCE, Amnesty International takbih etip, onı yarımadada qırımtatarlarnıñ taqip etilmesi dep adlandırdı. 2016 senesi baarde Qırımda kütleviy şekilde tintüvler, bu cümleden, Qırım.Aqiqat ile işbirlik tutqanında şeklenilgen mustaqil mühbirlerde tintüvler keçirildi. Radio Svoboda müellifi Mıkola Semenağa qarşı Rusiye Federatsiyasınıñ topraq bütünligini bozmaq çağırğanında şeklenilüv boyunca cinaiy iş açıldı. Rusiyeli taqiqat oña yarımadadan çıqmağa yasaq etti. Qırım Rusiye tarafından işğal etilgen soñ, Kreml tarafından tayinlengen yarımada ükümetiniñ siyasetinen razı olmağan eñ azdan 10 Qırım kütleviy haber vastası Ukraina qıtaiy qısmına ketmege mecbur oldı. Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ resmiy başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlandıra. http://ktat.krymr.com/a/27963075.html http://ktat.krymr.com/a/27963075.html Fri, 02 Sep 2016 10:10:25 +0300 HABERLER Sentâbr 2-de saba Özbekistan ükümeti ilân etti ki, devlet prezidenti İslam Karimov insulttan soñ pek ağır alda buluna. Beyanat «Halq sözü» resmiy gazetasında derc etildi. Beyanatqa binaen, Karimov avgust 24-te hastahanege ketirildi ve soñki künler devamında onıñ alı «pek yaramaylaştı, ekimler onıñ soñ derece ağır olğanını saya». «Ürmetli vatandaşlar, teren qaar-qasevet ile bildiremiz ki, soñki kün içinde Prezidentimizniñ sağlığı birden yaramaylaştı ve ekimler onıñ alı soñ derece ağır olğanını ayta», – dep qayd etile özbek ükümetiniñ beyanatında. Sentâbr 1-de Özbekistannıñ 25-ci Mustaqillik kününe bağışlanğan bayram merasimlerinde 78 yaşındaki Karimov iştirak etmedi. Resmiy tasdıqlanmağan bazı beyanatlarda qayd etilgen edi ki, Karimov avgust 29-da vefat etti. Bu öşeklerge sentâbr 1-de yañı beyanatlar qoşuldı ki, Karimovnıñ tuvğan şeeri Samarkand merkezinde soqaqlar merkeziy meydanda temizlik ve qurucılıq işleri içün qapatıldı. http://ktat.krymr.com/a/27963027.html http://ktat.krymr.com/a/27963027.html Fri, 02 Sep 2016 09:30:52 +0300 HABERLER Qırımda taqip etilgen ukrain mühbiri Mıkola Semenanıñ adliyecisi Aleksandr Popkov belley ki, rusiyeli mahkeme tarafından adaletli ve aqlağan qararnıñ qabul etilecegi fırsatı sıfırğa yaqındır. Bu aqta Popkov Qırım.Aqiqatqa bergen izaatında bildirdi. «Rusiye Federatsiyasında siyasiy işler boyunca, bu ise, şübesiz, siyasiy bir iştir, adaletli ve aqlağan qararnıñ alınması fırsatları sıfırğa yaqındır. Bizde (Rusiyede – QA) bu qabaatlav ne qadar añlaşılmağan, ne qadar mantıqsız olğanını aydınlatmaq imkân bar. Hususan Mıkola Semenanıñ işinde bu, mühbir, onıñ mühbircilik faaliyeti içün, onıñ aqqı bar olğan öz fikrini halqqa bildirgeni içün taqip etilgenini köstermeknen belgilenecek», – dedi Popkov. Bundan evel Popkov bildirdi ki, oktâbr-noyabr aylarında mühbirniñ işi rusiyeli mahkemege teslim etilecek. Baarde Qırımda kütleviy şekilde tintüvler, bu cümleden, Qırım.Aqiqat ile işbirlik tutqanında şeklenilgen mustaqil mühbirlerde tintüvler keçirildi. Radio Svoboda müellifi Mıkola Semenağa qarşı Rusiye Federatsiyasınıñ topraq bütünligini bozmaq çağırğanında şeklenilüv boyunca cinaiy iş açıldı. Rusiyeli taqiqat oña yarımadadan çıqmağa yasaq etti. Avgust 29-da, bazarertesi künü Aqmescitteki Kiyev rayon mahkemesi belli ukrain mühbiri Mıkola Semenanıñ adliyecisi bergen FSB taqiqatçısınıñ areketlerine qarşı şikâyetini red etti. Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ resmiy başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlandıra. http://ktat.krymr.com/a/27962163.html http://ktat.krymr.com/a/27962163.html Thu, 01 Sep 2016 18:50:43 +0300 HABERLER Sentâbr 1-de «Çiygoznıñ işi» boyunca mahkemede sorğuğa çekilgen kişilerden iç biri onıñ kütleviy nizamsızlıq teşkil etüvinde olğan rolüni qayd etmedi. Bu aqta Meclis reisi muavininiñ rusiyeli adliyecisi Nikolay Polozov bildirdi. Polozovnıñ izaatını köstergen videonı Qırımtatar Qurultayı Merkeziy saylav komissiyasınıñ reisi Zair Smedlâyev Facebook saifesinde paylaştı. Polozovnıñ sözlerine binaen, sentâbr 1-de toplaşuvda zararlanğan kişi olaraq sözde bulunğan Ukraina İçki işler nazirliginiñ sabıq hadimi Sergey Sinetskiy «Ahtem Çiygoznıñ bulunması ve areketleri boyunca añlaşılır bir şey aytıp olamadı». «O ayttı ki, oña (Ahtem Çiygozğa – QA) nisbeten duşmanlıq duyğuları yoq», – dep qayd etti adliyeci. Polozovnıñ bildirgenine köre, zararlanğan kişi bundan evel Çiygoznı bilgenini qayd etti, amma 2014 senesi fevral 26-da yüz bergen vaqialarda onıñ rolü aqqında bir şey aytıp olamadı. Bundan evel, avgust 30-da Nikolay Polozov qayd etken edi ki, zararlanğan dört kişiden üçü 2014 senesi fevral 26-da vaqialar yüz bergen kün Ahtem Çiygoznı körmedi ve, bundan da ğayrı, onıñ «kütleviy nizamsızlıq» teşkilâtçısı olaraq rolüni qayd etip olamadı. Ahtem Çiygoz 2014 senesi fevral 26-da Qırım Yuqarı Radası binası yanında Ukraina topraq bütünligine destek olaraq keçirilgen mitingde iştirak etkeni içün 2015 senesi yanvar ayında yaqalandı. İşğal etilgen Qırımnıñ rusiyeli ükümeti onı kütleviy nizamsızlıq yapqanında qabaatlay. Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ resmiy başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlandıra. http://ktat.krymr.com/a/27961954.html http://ktat.krymr.com/a/27961954.html Thu, 01 Sep 2016 17:44:05 +0300 HABERLER Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ muavini İlmi Umerov deñişmez ağır alda buluna. Bu aqta rusiyeli adliyeci Nikolay Polozov sentâbr 1-de işğal etilgen Aqmescit hastahanesinde İlmi Umerovnı ziyaret etken soñ Facebook saifesinde bildiri. «İlmi Umerovnı onıñ Aqmescit psihiatrik hastahanesinde qanunsız tutulğan yerinde kördim. Onıñ sağlıq alı qanaatlendirici olğanını aytıp olamam, deñişmez ağır desem, daa doğru olur. Bunen beraber, özüni saqlamaq içün hastahane memuriyeti er kün ondan talil ala, kardiogramma yapa», – dep yazdı Polozov. Bundan da ğayrı, adliyeci qayd etti ki, ekim-ekspert Umerovğa sentâbr 7-de keçirilecek komissiya aqqında bildirdi, o yerde onıñ azat etilmesi aqqında qarar alınacaq. Bundan evel rusiyeli adliyeci Mark Feygin, rusiyeli FSB hadimleri Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ muavinini psihiatrik hastahanede sentâbr 7-ge qadar tutmağa qarar alğan soñ, sentâbr 3-te, cumaertesi künü narazılıq ve İlmi Umerovnen birdemlik aktsiyasını keçirmege çağırdı. İşğal etilgen Qırım ükümeti 59 yaşındaki İlmi Umerovnı televizion yayınında «Rusiyeni Qırımdan ve Donbasstan çıqmaq mecbur etmek kerek» degen sözleri içün Rusiye topraq bütünligini bozmaq çağıruvlarda qabaatlaylar. Avgust 11-de Meclis reisiniñ muavini, sağlıq alına baqmadan, mahkeme qararına binaen psihiatrik hastahanege ekspertizağa ketirildi. Resmiy Kiyev İlmi Umerovnı azat etmege bir qaç sefer talap etken edi. Keçken afta Avropa Birligi Rusiyeni Umerovnı deral azat etmege çağırdı. AQŞ Devlet Departamentinde Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ muavini İlmi Umerovnıñ işğal etilgen Qırımda psihiatrik hastahanede tutulğanından qasevet çekkenlerini bildirdiler ve Rusiyeden onı azat etmege talap ettiler. http://ktat.krymr.com/a/27961887.html http://ktat.krymr.com/a/27961887.html Thu, 01 Sep 2016 15:30:13 +0300 HABERLER Yaqında keçirilecek «Qavqaz-2016» ögrenüvlerinde Rusiye Federatsiyasınıñ silâlı quvetleri Ukrainağa qarşı ameliyatnı işlep baqacaq. Böyle fikirni Qırım.Aqiqat Radiosınıñ saba yayınında Halqara meseleler boyunca ordu, konversiya ve silâsızlanuv tedqiqatı ukrain merkeziniñ müdir muavini Mihail Samus bildirdi. «Uçaqlar, meselâ, Ukraina toprağındaki konkret nişanlarğa konkret ücümlerge oşağan vazifelerni işlep baqacaq. Tek bu ücümler poligonlarda işlep baqılacaq. Aynı böyle şekilde deñiz askerleri, Ukraina toprağında kibi, konkret emirlerni işke tüşürecek. Tek olar poligonlarda işlep baqılacaq», – dedi o. Sentâbr 5-10 künleri Rusiye Federatsiyasında «Qavqaz-2016» ögrenüvleriniñ faal qısmı alıp barılacaq, cenübiy-ğarp strategik yönelişte teşkil etilgen ücümci ordu birleşmesiniñ ameliy faaliyeti işlep baqılacaq. Avgust 18-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko ilân etti ki, Rusiye kütleviy şekilde Ukrainağa kire bile ve böyle alda arbiy vaziyet kirsetile bilecegini ayttı. Ukraina Yuqarı Radası Rusiyeniñ vaqtınca Qırım işğaliniñ resmiy başlanğıçı olaraq 2014 senesi fevral 20 kününi ilân etti. 2015 senesi oktâbr 7-de Ukraina prezidenti Petro Poroşenko bunıñnen bağlı qanunnı imzaladı. Ğarp memleketleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı kirsetti. Rusiye yarımada işğalini inkâr etip, onı «tarihiy adaletniñ tiklenmesi» dep adlandıra. http://ktat.krymr.com/a/27961835.html http://ktat.krymr.com/a/27961835.html Thu, 01 Sep 2016 14:20:18 +0300 HABERLER QirimJr («Qırım Cünior») birinci maarif-eglence qırımtatar bala saytı sentâbr 1-de çalışıp başladı. Saytta tek qırımtatar tilinde çeşit çağdaki balalar içün online oyunlar yerleşe. Bu yerde faydalı maqaleler oqumaq ve çeşit yarışlarda iştirak etmek de mümkün. «Endi qırımtatar balaları tek bilgisayar ögünde meraqlı vaqıt keçirip degil de, amma bunen beraber ana tilini ögrenip olur», – dep aytıla qırımtatarlar aqqında «Crimean tatars» internet-portalınıñ Facebook saifesinde leyhanıñ añlatılmasında. Leyha boyunca Qırım, Ukraina ve Kanadada yaşağan qırımtatarlarnıñ taqımı çalışa. Saytta oyunlardaki seslerni yazğan tilşınas Uriye Kadırovanıñ sözlerine binaen, leyha müellifleri içtimaiy ağda birleşti. Kelecekte QirimJr taqımı ingliz tilinde de oyunlarnı yapmağa planlaştıra. http://ktat.krymr.com/a/27959497.html http://ktat.krymr.com/a/27959497.html Thu, 01 Sep 2016 13:05:44 +0300 HABERLER