 |
|
|
Poczatki Oleskiego zamku siegaja VIII stulecia, po zrujnowaniu przez mongolo-tatarska nawale Plesneska w 1241 roku. W osobnych historycznych pracach XIX st. pierwszy raz wspomina sie o Oleskim zamku w 1327r., jednak data ta nie ma pisemnego podtwierdzenia w zadnym dokumencie.
|
|
|
Olesko znajdowalo sie w ten czas na granicy miedzy ziemiami Wolynska a Lwowska i w ciagu drugiej polowy XIVst. przechodzil z rak w rece. W 1366r. miasto trafilo pod wladze Aleksandra Kariotowycza, ktory byl podleglym polskiej korony. W 1370-1377 latach- pod wladza kniazia Lubarta i przylaczone do Wolyni. W 1377r. znow wegierski i polski krol Ludwik przylaczyl Olesko do swoich ziem, lecz juz w 1382r. ono znow trafilo pod wladze Lubarta. Pierwsze konkretne i wiarygodne wspomnienie o Oleskim zamku spotykamy okolo 1390r. (bulla papierza Bonifecja IX, ktory sprezentowal zamek w Olesku i tustani Galicyjskiemu katolickiemu biskupowi). Az do 1431r., kiedy Olesko stalo sie centrum walki o polaczenie sie z ziemiami Wolyni, nie ma zadnych wiadomosci o tej historyko- architekturnej pamiatce.
|
|
|
|
|
W liscie do wielkiego magistra krzyzakow z lipca 1431r. krol Jagiello zawiadamia o powstaniu Swydryhajla, ktory zawdzieczajac pomocy swoich zwolennikow i powstancow zajal zamek w Zbarazu, Rohatyniu, Krzemiencu i Olesku. Starosta w ostatnim z nich byl Iwaszko Przesluzycz Rohatynski. Zamek byl zajety przez lennikow Iwaszka - rodakow z okolicznych wsi (pewnie byli to byle bojarzy Plisneska). Oprocz Iwaszka byl Masko Kalenikowycz, Olechno Czeremoski (wies Czeremosznia na poludniowy zachod od Plisneska), Iwasko Mostycz Kadlubyski (wies Kadlubyska miendzy wioskami Jasenow i Zabolotci), Senk Smolenski (w. Smilno przy szosie z jasenowa do Brodow), Demko Zydowski (w. Ozydow), Janusz z Podgorzec, Neh Starobrodski, Lew Czeski (wioska Czechy kolo Kadlubusk). Oleski zamek byl oblozony w ciagu szesciu tygodni, lecz twierdza nie ulegla. Tylko w koncu 1432 roku zamek zostal zdobyty przez wojsko krulewskie i jego obroncom byly zwrucone nalezace im kiedys wioski.
|
|
|
1441 roku krol Wladyslaw Warnenczyk oddal "Oleski zamek z miastem i otaczajacymi jego ziemiami" Janowi z Sieny za zaslugi w obronie ziem ruskich przed tatarami. Po jego smierci zamek i miasto przeszly w spadku do syna Piotra, a po nim zostaly rozdzielone miedzy dwiema corkami, a za ich mezami zamek przeszedl do rodzin Kamienieckich i Herburtow. Do Oleskiego zamku w ten czas nalezala cala okolica az do granic z ziemia Wolynska. W 1546 roku byla ulozona granica miedzy Wielkim Panstwem Litewskim a Polska Korona. Z tego dokumentu dowiadujemy sie, ze do wlasciciela zamku Oleskiego nalezaly - caly dzisiejszy rejon Brodowski, czesc ziemi Lopatynskiej, Olesko i wsi po Ozydow wlacznie.
|
|
|
|
|
1605 roku zamek z miastem i czescia wiosek przeszedl do rak ruskiego magnata Iwana Danylowicza. W 1629 roku w Oleskim zamku urodzil sie przyszly krol Jan III Sobieski, a 10 lat pozniej - Michal Korybut-Wiszniowiecki. Sa wiadomosci o tym ze na dworze Danylowicza w Olesku bul ojciec Bohdana Chmielnickiego - Michal. W 1639 roku rod Danylowicza wymarl i ich wielkie majatki dostaly sie do Jakuba Sobieskiego - ojca Jana III, jednak Sobieski wiecej czasu spedzal w nowym zamku w Zolkwi.
|
|
|
Sdrodku XVII stolecia zamek zostal czesciowo zrujnowany i dopiero w 1680 roku odnowiony jako rezydencja krolewska.
|
|
|
|
|
Dopiero po wojnie powstalo pytanie o restawracji zamku.
Teraz tu sie znajduje muzeum-rezerwat historyczny X - XVIII st. "Oleski zamek" jako filia Lwowskiej galerji sztuki, ekspozycja ktorego odtwarza atmosfere kulturalnego zycia minionych stolec.
|
|
Muzeum zostaly zebrane utwory malarstwa, rzezby i sztuki uzytkowej X-XVIII stuleci. Wiekszosc eksponatow jest wystawiana po raz pirwszy.
Olesku warto takze zwiedzic miejscowy cmentarz, na ktorym sa ciekawe nadgrobki, robione w stylu rzezbiarzy Szimzerow, kosciol w stylu gotyckim ufundowany w 1481 r., przy ktorym jest okragla dzwonnica wygladajaca jako wieza obronna, a tak ze szczatki walow obronnych, ktore kiedys otaczaly miasto.
|
|
|
|
|