Міхась
Лынькоў, нарадзіўся 30.01.1899 г. у вёсцы Зазыбы
Вілейскага раёна Віцебскай вобласці ў сям'і
чыгуначніка.
Скончыў Старасельскую
народную навучальню, у 1917 г. - Рагачоўскую
настаўніцкую семінарыю. Настаўнічаў у.
Ліпініцкай земскай школе (цяпер Буда-Кашалёўскі
раён). У 1919-1922 гг. служыў у Чырвонай Арміі.
Удзельнічаў у савецка-польскай вайне, у разгроме
атрадаў Булак-Балаховіча. Настаўнічаў у вёсцы
Свержань Рагачоўскага раёна. У 1925-1928 гг. - адказны
сакратар рэдакцыі, намеснік рэдактара, у 1928-1930 гг.
- рэдактар бабруйскай акруговай газеты
«Камуніст». Быў арганізатарам і кіраўніком
Бабруйскай філіі «Маладняка», адным з кіраўнікоў
БелАПП. Працаваў у Дзяржаўным выдавецтве БССР
(1930-1932), сакратаром аргкамітэта (1932-1934), галоўным
рэдактарам часопіса «Полымя рэвалюцыі» (1933-1941),
старшынёй праўлення СП БССР (1938-1948). Удзельнік
паходу ў Заходнюю Беларусь у 1939 г. (рэдагаваў
газету «Беларуская звязда» - орган
палітупраўлення Беларускага фронту). У 1941-1942 гг. -
рэдактар франтавой газеты «За Савецкую
Беларусь» (выходзіла на Заходнім, Цэнтральным і
Бранскім франтах). У 1943-1946 і 1949-1952 гг. - дырэктар
Інстытута літаратуры, мовы і мастацтва АН БССР.
Абіраўся кандыдатам у сябры ЦВК БССР (1921-1931),
дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР (1940-1945). Як сябра
дэлегацыі БССР неаднаразова ўдзельнічаў у
рабоце сесій Генеральнай Асамблеі ААН. Акадэмік
АН БССР. Сябра СП СССР з 1934 г.
Узнагароджаны трыма
ордэнамі Леніна, трыма ордэнамі Працоўнага
Чырвонага Сцяга, ордэнам Чырвонай Зоркі і
медалямі.
Народны пісьменнік БССР
(1962).
Памёр 21.09.1975 г.
Першы твор (верш)
надрукаваў у 1919 г. (смаленская газета «Борьба»),
першыя апавяданні - у 1926 г. (бабруйская газета
«Камуніст» і зборнік бабруйскай філіі
«Маладняка» - «Уздым»). Выйшлі зборнікі прозы
«Апавяданні» (1927), «Гой» (1929), «Андрэй Лятун» (1930),
«Саўка-агіцірнік» (1933), «На вялікай хвалі» (1934),
«Баян» (1935), «Сустрэчы» (1940), «Астап» (1944), «Апошні
зверыядавец» (аповесць, 1930), «За акіянам»
(нататкі, апавяданні, нарысы, 1962), раман «На
чырвоных лядах» (1934) і раман-эпапея ў 4 кнігах
«Векапомныя дні» (1958, 2-е перапрацаванае выданне ў
1969), нарыс «Герой Савецкага Саюза Канстанцін
Заслонаў» (1944), апавяданне «Агні Танганьікі» (1957),
«Выбраныя творы» (1931, 1934, 1952), «Выбраныя
апавяданні» (1938, 1941, 1947), Зборы твораў у 4-х (1967-1968) і
ў 8 тамах (1981-1985).
Для дзяцей выдадзены кнігі
«Пра смелага ваяку Мішку і яго слаўных
таварышаў» (1937), «Міколка-паравоз» (1937, аповесць
экранізавана ў 1957), «Янка-парашутыст» (1937),
«Ядвісін дуб» (1940), «Апавяданні» (1946, 1948, 1960, 1966, 1973,
1974, 1988).
М.Лынькову належаць
літаратуразнаўчыя працы «Беларуская літаратура
за 30 год» (1948, на беларускай і расейскай мовах),
«Вобраз Сталіна ў беларускай мастацкай
літаратуры» (1950), «Якуб Колас» (1952), «Летапіс
эпохі: Беларускай савецкай літаратуры
пяцьдзесят год» (1968), зборнік артыкулаў
«Літаратура і жыццё» (1978), кніга «Публіцыстыка»
(1980).
Пераклаў на беларускую
мову асобныя творы М.Горкага, М.Ціханава і інш.
Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі
БССР імя Якуба Коласа (1968) за раман «Векапомныя
дні». |