|
|
| ²ðèíà Êàòêîâà:  îñåðåäêó ÷îëîâ³êà ïîâåðíóëè äî æèòòÿ, ³ â³í îæåíèâñÿ íà îäí³é ³ç ë³òí³õ æ³íîê |
|
50-ð³÷íà ²ðèíà Êàòêîâà ç áëàãîä³éíî¿ îðãàí³çàö³¿ ”Òóðáîòà ïðî ë³òí³õ â Óêðà¿í³” êàæå, ùî óêðà¿íö³ íå íàäòî ñõèëüí³ äî áåçïëàòíî¿ äîïîìîãè ëþäÿì ïîõèëîãî â³êó.
Õòî ïîðóøóº ïðàâà ë³òí³õ ëþäåé?
— Çà íàøèìè îïèòóâàííÿìè, íàé÷àñò³øå — ¿õí³ æ ðîäè÷³. Íà äðóãîìó ì³ñö³ — òðàíñïîðò. Âî䳿 ìàðøðóòîê ÷àñòî ëèõîñëîâëÿòü íà àäðåñó ïåíñ³îíåð³â, çà÷èíÿþòü ïåðåä íèìè äâåð³. ßñíî, ùî òðàíñïîðòíèêàì í³õòî íå ïëàòèòü çà ïåðåâåçåííÿ ï³ëüãîâèê³â. Ïîòåðïàþòü ëþäè ïîõèëîãî â³êó é â³ä ÷èíîâíèê³â. Ò³ ÷àñòî ³ãíîðóþòü ¿õí³ çâåðíåííÿ òà ñêàðãè.
ßê â³äðåàãóâàëè ïðåäñòàâíèêè âëàäè íà ðåçóëüòàòè âàøîãî îïèòóâàííÿ?
— Îäðàçó â³äãóêíóëàñÿ ò³ëüêè ì³ë³ö³ÿ — çàïðîïîíóâàëà ñï³âïðàöþ. Ìè ïðîâåëè ñåð³þ òðåí³íã³â â óñ³õ íàøèõ â³ää³ëåííÿõ ó ðàìêàõ ïðîåêòó ”Ïî÷óòè ãîëîñ ë³òíüî¿ ëþäèíè”, ÿêèé ô³íàíñóºòüñÿ ÌÇÑ Âåëèêî¿ Áðèòàí³¿. Ïîÿñíþâàëè, ùî ðîáèòè é êóäè çâåðòàòèñÿ â ðàç³ âèÿâëåííÿ ïîðóøåíü ïðàâ ëþäåé ïîõèëîãî â³êó, ÿê ì³ë³ö³ÿ ìîæå äîïîìîãòè òà â ÿêèõ âèïàäêàõ òîùî. Çîêðåìà, ÿêùî ë³òíÿ ëþäèíà íå õî÷å çâåðòàòèñÿ ç³ ñêàðãîþ íà ñâî¿õ ðîäè÷³â ÷åðåç îñòðàõ, íàøà îðãàí³çàö³ÿ ìîæå ïîäàòè çàÿâó äî îðãàí³â ðàçîì ³ç ñóñ³äàìè.
Çàãàëîì, çàõèùàòè ñòàðåíüêèõ â³ä ¿õí³õ æå ðîäè÷³â äîñèòü ñêëàäíî. Öå îçíà÷ຠïðèéòè â ðîäèíó òà ç öèì ðîçáèðàòèñÿ. Õî÷à áóâຠé òàêå. Ó ×åðí³ãîâ³, íàïðèêëàä, íàø³ âîëîíòåðè äîâ³äàëèñÿ, ùî áàáóñþ á’º âëàñíèé îíóê. Âîíà íå õîò³ëà çàÿâëÿòè â ì³ë³ö³þ — øêîäóâàëà éîãî. Íàø³ ëþäè ç öèì õëîïöåì ïîãîâîðèëè. Äàëè çðîçóì³òè, ùî çà áàáóñþ º êîìó çàñòóïèòèñÿ.
Ùî ùå ìàºòå íà óâàç³ ï³ä ïîðóøåííÿì ïðàâ ë³òí³õ ëþäåé ó ðîäèíàõ?
— Áóâàº, ðîäè÷³ çàáèðàþòü ó íèõ ãðîø³. Ùå — êîëè â ðîäèí³ ç áàáóñåþ àáî ä³äóñåì íå ðîçìîâëÿþòü, ³ãíîðóþòü. Íàâ³òü ñåêñóàëüíå íàñèëüñòâî ðîçïîâñþäæåíå, õî÷à â íàñ ïðî öå ìîâ÷àòü. ßê ó ðàäÿíñüê³ ÷àñè âäàþòü, í³áè öüîãî ÿâèùà íåìàº. Òà é ñàì³ ñòàð³ ñîðîìëÿòüñÿ ïðî òàêå ãîâîðèòè.
ϳêëóâàòèñÿ ïðî ë³òí³õ ëþäåé íàñàìïåðåä ìຠäåðæàâà?
— Äåðæàâíà ïîë³òèêà â îñíîâíîìó çâîäèòüñÿ äî ïåíñ³é ³ ñîö³àëüíèõ âèïëàò. ͳõòî íå ³íôîðìóº ïðî íàÿâí³ñòü äåðæàâíèõ òåðèòîð³àëüíèõ öåíòð³â ñîö³àëüíîãî îáñëóãîâóâàííÿ îäèíîêèõ ìàëîçàáåçïå÷åíèõ ïåíñ³îíåð³â òà ³íâàë³ä³â. À òàêèõ ïî êðà¿í³ ïîíàä 120. Ç ³íøîãî áîêó, ÷èìàëî ë³òí³õ ëþäåé ïðîñòî ñîðîìëÿòüñÿ çâåðòàòèñÿ òóäè ïî äîïîìîãó.
Çà êîðäîíîì ïðîáëåìàìè ëþäåé ïîõèëîãî â³êó çàéìàþòüñÿ ÿê äåðæàâí³ óñòàíîâè, òàê ³ ãðîìàäñüê³ îðãàí³çàö³¿. Ïðèì³ðîì, ó Âåëèê³é Áðèòàí³¿ äåðæàâà óêëàäຠç íèìè óãîäè ïðî íàäàííÿ ñîö³àëüíèõ ïîñëóã ë³òí³ì ëþäÿì. Öå ïðîñò³øå òà äåøåâøå, áî â òàêèõ îðãàí³çàö³ÿõ ïðàöþþòü âîëîíòåðè.
Ìè õîò³ëè é â Óêðà¿í³ ñòâîðèòè ïîä³áíó ìåðåæó âîëîíòåðñüêèõ îðãàí³çàö³é. Àëå í³êîãî íå çíàéøëè, êð³ì ïðîô³ëüíèõ ãðîìàäñüêèõ ³íñòèòóö³é. Òà âîíè ãîëîâíèì ÷èíîì ñïðÿìîâàí³ íà ïîøóê ìàòåð³àëüíî¿ äîïîìîãè äëÿ ñâî¿õ ÷ëåí³â.
|
| |
Äåðæàâíà ïîë³òèêà â îñíîâíîìó çâîäèòüñÿ äî ïåíñ³é ³ ñîö³àëüíèõ âèïëàò
|
|
|
ßê³ ïîñëóãè íàäàþòü çãàäàí³ âàìè äåðæàâí³ öåíòðè?
— Íàïðèêëàä, ìåäè÷í³. Òàì ïðèéìàþòü ë³êàð³ ð³çíîãî ïðîô³ëþ. ª ñîö³àëüí³ ïðàö³âíèêè, ùî â³äâ³äóþòü ëþäåé âäîìà òà äîïîìàãàþòü ¿ì ïî ãîñïîäàðñòâó: ãîòóþòü ¿æó, õîäÿòü ïî ìàãàçèíàõ, ïåðóòü, ïðèáèðàþòü.
Óñ³ ìîæóòü ðîçðàõîâóâàòè íà òàêó äîïîìîãó?
— ͳ. Ò³ëüêè ñàìîòí³ ëþäè, ó ÿêèõ íåìຠðîäè÷³â. Ó äåðæàâè íå âèñòà÷ຠêîøò³â äëÿ âñ³õ íóæäåííèõ ëþäåé ë³òíüîãî â³êó.
Ö³ öåíòðè åôåêòèâí³?
— Íå íàñò³ëüêè, ÿê áè õîò³ëîñÿ. Ëîã³÷í³øå áóëî á çá³ëüøèòè ê³ëüê³ñòü âîëîíòåðñüêèõ íåäåðæàâíèõ îðãàí³çàö³é, ÿê³ á ðàçîì ³ç ñîö³àëüíèìè ñëóæáàìè îï³êóâàëèñÿ ë³òí³ìè ëþäüìè. Àëå â Óêðà¿í³ ïîä³áíà äîáðîâ³ëüíà áåçïëàòíà ðîáîòà íå íàäòî ïðàêòèêóºòüñÿ. Ó ñóñï³ëüñòâ³ äîâãî ïàíóâàëà ³íøà ³äåîëîã³ÿ. Âîëîíòåð³â, íåäåðæàâí³ îðãàí³çàö³¿ ââàæàëè ïðîÿâîì êàï³òàë³ñòè÷íîãî ñóñï³ëüñòâà. Âîíè æ çà ïðèðîäîþ ìàþòü áóòè íåçàëåæíèìè â³ä äåðæàâè, êðèòèêóâàòè âëàäó. Òîä³øíÿ ñèñòåìà öüîãî íå ñïðèéìàëà.
Ñüîãîäí³ óêðà¿íö³ á³ëüø ñõèëüí³ äî âîëîíòåðñüêî¿ ðîáîòè?
— Äîáðîâîëüö³â çíàéòè äóæå ñêëàäíî. Õî÷à é êàæóòü: óêðà¿íö³ òàê³ äîáð³, çäàòí³ íà ñàìîïîæåðòâó. Ëþäè çàâæäè çàïèòóþòü — à ùî îòðèìàºìî çà ðîáîòó? À í³÷îãî. Òîìó íàø³ âîëîíòåðè ïåðåâàæíî ñàìîòí³, ¿ì çà 60. Âîíè õî÷óòü ñåáå ðåàë³çóâàòè, áåçêîðèñëèâî äîïîìàãàþ÷è ³íøèì. ² íå ëèøå ñàìîòí³ì, à é óñ³ì ëþäÿì ïîõèëîãî â³êó, õòî ïîòðåáóº äîïîìîãè. Àäæå ÷àñòî ñòàð³, ÿê³ æèâóòü ó ðîäèí³, ïî÷óâàþòüñÿ ñàìîòí³ìè é ÷óæèìè.
Ñï³ëüíó ìîâó ³ç ë³òíüîþ ëþäèíîþ âîëîíòåð-îäíîë³òîê çíàéäå øâèäøå. Òîìó â íàñ º â³êîâ³ âèìîãè — áåðåìî ëþäåé â³ä 55 ðîê³â. Ñàìå òàê³ — ï³ñëÿ 60 — ïåíñ³îíåðè ãîòîâ³ ö³ëêîì ïðèñâÿòèòè ñåáå âîëîíòåðñüê³é ðîáîò³. Äî òîãî æ íàø³ ê볺íòè íå áîÿòüñÿ â³ä÷èíÿòè äâåð³ òà âïóñòèòè äî êâàðòèðè ëþäèíó ïîõèëîãî â³êó.
ßê³ ñòîñóíêè ñêëàäàþòüñÿ ì³æ íèìè?
— Äîâ³ð÷³. À ³íîä³ é ðîìàíòè÷í³. Íåùîäàâíî â îäíîìó ç íàøèõ â³ää³ëåíü ç³ãðàëè âåñ³ëëÿ. Òàì ïðîâîäÿòü âå÷îðè ðîìàíñ³â. ßêîñü íà çâóêè ìóçèêè çàçèðíóâ âîëîöþãà. Ƴíêè ïðèñîðîìèëè éîãî çà áðóäíèé âèãëÿä, óçÿëè ï³ä îï³êó. Âèÿâèëîñÿ, ùî â ö³º¿ ëþäèíè ïîìåðëè âñ³ ðîäè÷³.  îñåðåäêó ÷îëîâ³êà ïîâåðíóëè äî æèòòÿ, ³ â³í îæåíèâñÿ íà îäí³é ³ç ë³òí³õ æ³íîê.