Áàáà Ìàðóñÿ ïàòðóëþº ³ç ïñàìè ñåëî Ìàðóñÿ

Æèòåëüêà ñåëà Ìàðóñÿ Ãîðîõ³âñüêîãî ðàéîíó íà Âîëèí³ Ìàð³ÿ Ðèáàé òðèìຠó ñâî¿é õàò³ ç äåñÿòîê ñîáàê. Êàæå, ùî ç íèìè âåñåë³øå õîäèòè ñåëîì (ôîòî: Ìèêîëà ÊÎÌÀÐÎÂÑÜÊÈÉ)

Ñåëî Ìàðóñÿ â Ãîðîõ³âñüêîìó ðàéîí³ íà Âîëèí³ ëåæèòü çà 20 êì â³ä Ëóöüêà. ªäèíà âóëèöÿ ðîçáèòà, ïàðêàíè ðîç³áðàí³. Çàðîñë³ ñàäêè ³ ïîõèëåí³ äåðåâ’ÿí³ õàòè. Òðè ç íèõ çàâàëèëèñÿ 1 òðàâíÿ. Æåðòâ íå áóëî — äåðåâ’ÿí³ áóäèíêè ñòîÿëè ïóñòêîþ âæå 20 ðîê³â.

— Íåìà í³ ïî÷òè, í³ øêîëè. Áî íåìຠä³òåé, — ðîçâîäèòü ðóêàìè Âîëîäèìèð Äðóêà÷óê, 42 ðîêè. ³í ãîëîâóº ó Ìèõëèíñüê³é ñ³ëüðàä³, äî ÿêî¿ íàëåæèòü Ìàðóñÿ. — dz 100 äâîð³â çîñòàëèñÿ ö³ëèìè äåñÿòü. Ó íèõ æèâóòü ñåìåðî ä³ä³â ³ ÷åòâåðî áàáóñü. Íàéìîëîäøîìó âèïîâíèëîñÿ 70.

Êàæå, ùî çà Ïîëüù³ â Ìàðóñ³ ñòîÿëà äâîïîâåðõîâà øêîëà. Ñåëî íàçâàëè íà ÷åñòü äîíüêè ì³ñöåâîãî ïàíà.

— Õòî òàê³, çâ³äêè áóäåòå? — ãóêຠç ïîðîãà êðàéíüî¿ õàòè çãîðáëåíà áàáà. 78-ð³÷íà Ìàð³ÿ Ðèáàé çàêóòàíà â ñ³ðó õóñòêó ³ çèìîâó ôóôàéêó. Ñïèðàºòüñÿ íà ö³ïîê ³ ïîâîë³ øêàíäèáຠäî õâ³ðòêè. Íàâêîëî íå¿ ñòðèáàþòü ç äåñÿòîê ïñ³â. Áðåøóòü íà ÷óæàêà, íàìàãàþòüñÿ âõîïèòè çà øòàíè.

— Òè, îíó÷îê, íå á³éñÿ. Òî ìîÿ îõîðîíà, âîíè íå êóñàþòü, — âàæêî äèõຠæ³íêà.

Áàáó Ìàðóñþ â ñåë³ æàðòîìà íàçèâàþòü ì³ñöåâèì øåðèôîì. Ïåíñ³îíåðêà ùîäíÿ ïàòðóëþº âóëèöþ. Îáõîäèòü ³ç ïñàìè çàêèíóò³ äâîðè, ñòåæèòü, ùîá íàðêîìàíè íå ïðèáèëèñÿ. Íàâ³äóºòüñÿ äî ä³ä³â-ñóñ³ä³â.

— Ìóøó ïåðåêîíàòèñÿ, ùî âñ³ æèâ³-çäîðîâ³, — êàæå. — Áî äåõòî ì³ñÿöÿìè ³ç õàòè íå âèõîäèòü.

Äî ñâîãî áóäèíêó Ìàð³ÿ ²âàí³âíà íå çàïðîøóº. Êàæå, ùî ñîðîìèòüñÿ ðîçðóõè.

— ijòåé íåìàº, ïîìî÷³ ÷åêàòè í³çâ³äêè, — ìðóæèòüñÿ íà ñîíö³. — Äàõ ïðîò³êàº. ¥àíîê çîãíèâ. ³êíà ïëüîíêîþ çàë³ïèëà. Ó õàò³ òåìíî — ïîïðîñèëà ìîíòåð³â, ùîá â³äð³çàëè ñâ³òëî. Áîþñÿ ïîæåæ³: ðîçåòêè ñòàð³, à äðîòè ïîðâàëèñÿ.

Áàáà Ìàðóñÿ êëè÷å ³ç õàòè äâîõ êóðîê-íåñó÷îê — ºäèíó æèâí³ñòü íà îá³éñò³. Ãîäóº ¿õ çåðíîì ïøåíèö³. Êàæå, ùî ìຠøìàòîê ïîëÿ çà õàòîþ. Òàì âèñ³âຠïøåíèöþ, ñàäèòü êàðòîïëþ ³ çåëåíó ãîðîäèíó.

—  ñåë³ ìàãàçèíó íåìà, — ñ³äຠíà ëàâó. — Õë³á, êðóïè ³ êîâáàñó ïðèíîñèòü æ³íêà ç ñîö³àëüíî¿ äîïîìîãè. Ìè ¿¿ çâåìî ”ìèëîñåðäíîþ”, — òèöÿº ö³ïêîì ó á³ê ñóñ³äíüîãî ñåëà Ìèõëèí.

Ïñ³â áàáà Ìàðóñÿ òåæ òðèìຠâ õàò³ .

— Òðèìàþ ïñ³â, áî ç íèìè âåñåë³øå ïî ñåëó õîäèòè, — êàæå. — ßêîñü êîðìèìîñÿ, õîòÿ ¿õ æàëêî äóæå. Çàáðàâ áè ¿õ õòî. ß â Áîãà â³ðþ. Íå õî÷ó, ùîá ÷åðåç ìåíå íàâ³òü ñîáàêà çãèíóâ.

Âèõîäèìî íà äîðîãó.

— Äî â³éíè â ñåë³ æèëè ïîëÿêè. Ïîò³ì ÷åõè. Àëå âñ³õ âèñåëèëè äî Ïîëüù³, — ðîçïîâ³äàº. — Òóò áóëî áàãàòî õëîïö³â ³ç ë³ñó — íàö³îíàë³ñò³â. Íå ò³ëüêè óêðà¿íñüêèõ, à é ïîëüñüêèõ. Áèëèñÿ ì³æ ñîáîþ. Ñóñ³äíº óêðà¿íñüêå ñåëî Êðàñíèé Ñàä ïîëÿêè âèð³çàëè ³ ñïàëèëè. Î, äî êîâàëÿ Ñòåïàíîâè÷à äî÷êà ïðè¿õàëà, — ïðèøâèäøóº êðîê äî õàòè íà ïðîòèëåæíîìó áîö³ âóëèö³. — Ìîæå, ùîñü ïðèâåçëà.

Êàæå, ùî ïî-äîáðîìó çàçäðèòü 82-ð³÷íîìó Ìèõàéëîâ³ Ôåäîí÷óêó. Ó íüîãî òðîº ä³òåé. Äâ³ äîíüêè æèâóòü ó Ëóöüêó, ïî ÷åðç³ ç îíóêàìè ïðîâ³äóþòü áàòüêà.

— Òîð³ê ïðè¿çäèâ ñèí ³ç Ðîñ³¿, äðîâ íàðóáàâ, — ðîçïîâ³äàº. — Õàçÿéíîâèòèé ÷îëîâ³ê. Ìèíóëîãî ðîêó êîðîâó òðèìàâ. Ñàì ñ³íî êîñèâ, íà ïàøó ãîíèâ. Àëå ïðîäàâ êîðîâó — ³ âæå í³õòî â ñåë³ íå òðèìຠõóäîáè. Çà êîëãîñïó áóâ êðàùèì áóðÿêîâîäîì, áðàâ ïî 500 öåíòíåð³â öóêðîâèõ áóðÿê³â ³ç ãåêòàðà. Çà òî éîìó îðäåíà äàëè.

Ôåäîí÷óê — êàâàëåð îðäåíà ”Çíàê Ïîøàíè”. Íà ïåíñ³¿ ïðàöþº â êóçí³.

— Øî, ²âàí³âíà, çà ñàïêîþ ïðèéøëà? — çàïèòóº ç ïîðîãà âèñîêèé ä³ä. — Çàðàç äî÷êà ç Ëóöüêà ïðè¿õàëà. Çàéäåø ïîò³ì.

Çà ï³âãîäèíè îáõîäèìî âñ³ æèâ³ äâîðè ñåëà. Áàáà Ìàðóñÿ ñ³äຠïåðåïî÷èòè íà ëàâó ï³ä ïàðêàíîì. Îï³âäí³ õî÷å ¿õàòè äî öåðêâè â ñóñ³äíº ñåëî. Ðåéñîâ³ àâòîáóñè âîçÿòü ëþäåé ³ç Ìàðóñ³ áåçïëàòíî. Êàæå, âî䳿 äèâóþòüñÿ, çâ³äêè â ïåíñ³îíåð³â ãðîø³.

— À äóðíî âîíè ñì³þòüñÿ. Íåäàâíî â ñåëî æ³íêà ïåðå¿õàëà, õàòó âçÿëà, — çàâ’ÿçóº õóñòêó. — Ãðîø³ ç³ çàðîá³òê³â ïðèâåçëà.